Wtorek, 16 kwietnia 2024

Mózg woli tłuszcz? Dieta ketogeniczna i jej wpływ na układ nerwowy

30 listopada 2020

Dieta ketogeniczna to dieta wysokotłuszczowa, która jest uboga w białko i węglowodany. W praktyce klinicznej jest to dieta stosowana od 100 lat. Ten sposób żywienia doprowadza organizm do stanu ketozy, w którym źródłem energii będą dla organizmu tłuszcze i ciała ketonowe, które z nich powstają. Ostatnie badania pokazują, że terapia ketonowa może również być sposobem na leczenie chorób neurodegeneracyjnych. Ponieważ poziom ketoz maleje gwałtownie po spożyciu glukozy ten stan można będzie osiągnąć tylko jeśli będzie powiększać się ilość spożywanych tłuszczów kosztem węglowodanów. To założenie stanowi podstawę dla diety ketonowej, w której tłuszcze to nawet 90% posiłków i są także głównym źródłem energii dla tkanek.

Ilość białka jest tam wystarczająca do prawidłowego wzrostu oraz funkcjonowania organizmu. Ketoza żywieniowa jest wynikiem trwającego długi czas braku węglowodanów w diecie a także umiarkowaną podażą białka. Podstawowa różnica między ketozą żywieniową a tradycyjnym modelem polega na tym, że zmniejszone jest zapotrzebowanie na tlen oraz glukozę. Wynika to z faktu, że komórki wykorzystujące tłuszcz w procesie oddychania komórkowego potrzebują mniej glukozy oraz tlenu. To co istotne to fakt, że większość naszych komórek pobiera energię z tłuszcz i ketonów. Stan ten osiąga się przez spalanie tłuszczu. Organizm zaczyna spalać zapasy tłuszczu oraz własne białka i dzięki temu uzyskuje energie. O stanie ketozy mówimy w momencie, gdy stężenie ciał ketonowych jest większe niż glukozy. Jeśli chodzi o działanie takiej diety zwraca się uwagę oczywiście na utratę wagi Samo przejście na ketozę sprawia, że ograniczymy podaż węglowodanów, a mozg będzie odżywiany.

Cialo zaś spala tkankę tłuszczowa. Eliminacja z diety węglowodanów sprawia, że w organizmie nie będzie dochodziło do wahań jeśli chodzi o poziom insuliny, co mogłoby spowodować napad głodu. Ketoza to tak naprawdę adaptacja organizmu, który w czasie głodu wydajnie korzysta z zapasów. Mniejsze zapotrzebowane na glukozę powodować będzie wyhamowanie procesu glukoneogenezy. W ten sposób zmniejsza się zapotrzebowanie na białko, które jest potrzebne do produkcji glukozy. Jest to gwarancja, że organizm będzie chronił swoje inne tkanki i narządy. Podobny efekt da się również osiągnąć przez eliminacje węglowodanów i jednocześnie tez ograniczając spożycie białka. Dodatkową korzyścią będzie również to, że dieta wpływa na lepsza regeneracje mózgu. Ma to związek z większym wydzielaniem melatoniny przez ciała ketonowe.

Dieta tego typu faktycznie charakteryzuje się wysoką skutecznością ale nie do końca znany jest mechanizm jej działania. Wydaje się, że jest to mechanizm faktycznie unikalny, które wynika z szeregu bardzo skomplikowanych przemian metabolicznych a także związane jest to z adaptacją w ośrodkowym układzie nerwowym. Pokazywane obecnie dane dają bowiem informacje o tym, że tego typu dieta ma właściwości neuroprotekcyjne a w dobie większej świadomości dietetycznej jest to czynnik, który może mieć znaczenie jeśli chodzi o prewencje chorób. Trzeba jednak liczyć się z ograniczeniami jakie wiążą się ze stosowaniem diety wysokotłuszczowej. Tak jak zostało wskazane wcześniej ta dieta nie będzie dla wszystkich i jest to dieta, która faktycznie będzie miała dobry wpływ na organizm. Natomiast to jak ta dieta działa w jakieś mierze będzie pozostawać tajemnicą naszego ciała. Dlatego nie powinno być zaskoczenia, że ciągle trwają też badania pozwalające lepiej ocenić jej funkcjonowanie i szukane są przyczyny, dla których powoduje ona takie a nie inne efekty.